Driedaagse Londen

Eind jaren ’80 komt hier verandering in.  In 1986 zorgde de deregulering van de financiële sector in Londen voor een explosie in de marktactiviteit. Deze ‘Big Bang’ bevestigde Londen op dat moment als financiële wereldstad. De aanwezigheid van grootkapitaal had een sterke invloed op de vastgoedontwikkelingen en de stadsplanning. De “stedelijke renaissance” deed haar intrede, met haar kantoortorens, haar rush op de woningmarkt, haar lofts en koffiebars en haar  levendige maar sterk gecommercialiseerde publieke ruimte.   

Londen als financiële hotspot, als ladder voor de zakenman, als shoppingcentrum, als uitvalsbasis voor nieuwkomers, als hippe cereal bar-stad, als  toevluchtsoord van verschoppelingen en kunstenaars. Dat en nog veel meer in deze twee overweldigende dagen.  

Prof. Ann Verhetsel en prof. Stijn Oosterlynck tonen ons dit sociaal en ruimtelijke gepolariseerde Londen, elk vanuit hun vakgebied. Doel ervan is het inzicht verhogen in de impact van vastgoedontwikkelingen in onze stedelijke ruimte en de gevolgen ervan voor diverse groepen bewoners.   

Economisch-ruimtelijke ontwikkeling van Londen 

Ann Verhetsel

Het onderzoek van prof. Ann Verhetsel bevindt zich op het kruispunt van planning en economische geografie. Ze toont ons hoe financieel gedreven dynamieken ruimtelijk vorm kregen in Londen.  Ze neemt ons dus mee in de ruimtelijke opbouw van Londen, vanuit die invalshoek.

De imponerende architectuur van The City is het gezicht van één van de grootste financiële centra in de wereld.  We maken kennis met de verschillende stadia van vastgoedontwikkeling in The City sinds 1986.   

Ook de shopping-industrie bepaalt mee hoe de stad eruit ziet: de gerestaureerde markthallen van Covent Garden maken deel uit van het commerciële hart van de stad. De stadsvernieuwingsoperatie van Covent Garden resulteerde in een toplocatie voor detailhandel: horeca, cultuur, media- en internetbedrijven en wonen. Een plek waar de economie 24 uur op 24 uur draait.  

We bezoeken ook de Southbank van Londen, een buurt die een aantal decennia terug nog bekend stond als “een te mijden buurt” en bevolkt werd door armere bevolkingsgroepen. Door de schaarste in de te ontwikkelen gronden op de Northbank ontstond er interesse om de South Bank te gaan ontwikkelen tot nieuw zakendistrict en vernieuwde woonomgeving.   

De reconversie van de oude haven, the London Docklands kan niet ontbreken op de driedaagse. Al in de jaren ’70 van de vorige eeuw werd hiervoor het startschot gegeven. We bekijken de verschillende ontwikkelingsgolven tussen 1970 en de uitbouw van een volledige edge city vandaag.  

Oost-Londen als aankomstwijk 

Stijn Oosterlynck

Stijn Oosterlynck toont de andere kant van de medaille. Hij neemt ons mee naar Oost-Londen, dat grenst aan The City. De wijk rond Brick Lane kende historisch verschillende migratiegolven en fungeert als een echte aankomstwijk. De 'Bangladeshi' markt aan Whitechapel station, de Islamistische charities, de grote moskee en een divers aanbod aan snackbars zijn hier getuigen van.  

De wijk is van oudsher een arme wijk en er is heel wat sociale infrastructuur in het weefsel ingebed die zorgt voor sociale bescherming, kansen op sociale stijging en emancipatie. We zien kantoren voor juridische hulp voor migranten, diensten die evolueerden uit de charities en community centers en daklozenopvang.  

Tegelijk zijn de effecten van de deregulering en van de ‘urban revival’ onmiskenbaar aanwezig. In Shoreditch wordt duidelijk hoe onder invloed van groot financieel kapitaal en aanwezigheid van hogere klassen (met superlonen uit de financiële en creatieve sector) de gentrificatie heel snel en ‘massief’ plaatsvindt. We bezoeken de Truman Brewery, met in de kelders een grote marktplaats voor jonge ontwerpers, de Rough Trade shop, food trucks, boxpark en craft beer bars als toonbeeld van de zeer snel oprukkende hipsterificatie.   

Londen worstelt vandaag met een gigantische wooncrisis: lage inkomensgroepen zien zich genoodzaakt steeds verder van de stad te wonen.  Tegelijk kent Londen een sterke geschiedenis in de sociale woningbouw. Aan de ontwikkeling van de woonblokken gingen sterke sociale, architecturale en stedenbouwkundige visies vooraf. De huidige lokale besturen doen er vaak echter alles aan om ze te privatiseren, wat aanleiding geeft tot weerstand en woonactivisme in de wijken.  

*Let op, Intensieve studiereis, reken zeker op 10-15 kilometer stappen per dag: draag goed schoeisel en reis licht.

‍

‍