Lessen uit het lerend netwerk

Het uitzicht en het karakter van steden en gemeenten werden doorheen de geschiedenis gevormd door de bouwende mens. Of een dorpsplein gezellig is, een boulevard aantrekkelijk of een woonwijk levendig, hangt af van de ontwerpkeuzes die zowel door publieke als door private actoren gemaakt worden. Een bouwproject staat dus nooit op zichzelf, maar draagt bij tot een geheel: het dorp, de wijk of de stad. Daarom is een privaat bouwinitiatief ook altijd een zaak van publiek belang. In deze publicatie gaan we in op de vijf belangrijkste lessen die we trokken uit ons lerend netwerk 'regie van de alledaagse stad'.

Met ‘de alledaagse stad’ bedoelen we: “het geheel van autonome ingrepen op private terreinen, zonder voorafgaande of latere inzet van grond of middelen van een overheid. Het zijn 100% private projecten, die ‘ertoe doen’: door hun schaal, programma, betekenis en relatie tot de publieke ruimte, veranderen ze het beeld en de ruimtelijke structuur van een bouwblok, buurt of wijk.” ‘Alledaagse’ projecten drukken dus een stempel op de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving.

Op vraag van een aantal steden en experten brachten de VRP, Team Vlaams Bouwmeester en UHasselt in het najaar van 2022 gemeentelijk omgevingsambtenaren (GOA’s) uit 11 centrumsteden in een lerend netwerk over deze thematiek samen. Welke lessen konden we trekken uit deze vier boeiende en intensieve dagen?

We schetsen hier een aantal algemene conclusies en verbinden er vervolgens de besproken instrumenten aan.